Als erfgenaam kun je met een erfenis te maken krijgen bij een overlijden van een familielid, de zogenaamde erflater. Er zijn drie opties, je kan de erfenis verwerpen, zuiver aanvaarden of beneficiair aanvaarden. Wat zijn nu in grote lijnen de verschillen?
Verwerp je de erfenis, dan wort er gehandeld alsof je nooit erfgenaam bent geweest. Je hebt geen recht op de erfenis, maar kan ook niet voor de schulden worden aangesproken. Je hebt dus niets met de erfenis te maken.
Bij zuivere aanvaarding ligt dit heel anders. Dan erf je niet alleen het eventuele vermogen en haar bestanddelen, maar ook de eventuele schulden. Schuldeisers kunnen dan bij jou terecht voor het vorderen van hun schuld.
Bij beneficiaire aanvaarding erf je enkel als er geen schulden zijn. Dat betekent dat je niets krijgt als de schulden hoger zijn dan het vermogen. Bij een beneficiaire aanvaarding ben je niet aansprakelijk voor de schulden.

Wat nu toe doen als u een erfenis krijgt?
Het is niet altijd duidelijk hoeveel schulden of vermogen een erfenis omvat. Het komt regelmatig voor dat er een vermoeden is dat er wel een vermogen is of geen schulden, terwijl dat in de praktijk toch vaak anders blijkt te zijn. Als u een erfenis dan zuiver heeft aanvaard kan dit uiteraard heel nadelig uitpakken.

Is dat niet wettelijk geregeld?
Tot op heden is dat niet zo wettelijk geregeld, met een zuivere aanvaarding loopt u dus altijd een risico. Wel zijn er plannen om een wijziging in te voeren waarbij geld dat erfgenamen die erachter komen dat er schulden zijn waar zij niets van konden weten, te beschermen. Zover is het echter nog niet en u moet aantonen dat u niets hebt kunnen weten van de schuld en er niet van op de hoogte kon zijn. Ook moet u daarvoor naar de kantonrechter om een verzoek in te dienen voor volledige of gedeeltelijke ontheffing. Willigt de kantonrechter dit verzoek in, dan moet u enkel de onverwachte schuld voldoen voor zover u daar nog geërfd vermogen voor heeft. Bij een gedeeltelijke inwilliging van het verzoek bepaalt de rechter welk gedeelte van de schuld van het eigen vermogen moet worden betaald.

Een erfgenaam kan in zo’n geval straks naar de kantonrechter stappen om geheel of gedeeltelijke ontheffing te verzoeken. Verleent de kantonrechter volledige ontheffing, dan hoeft hij de onverwachte schuld alleen te voldoen voor zover hij nog over geërfd vermogen beschikt. Bij een gedeeltelijke ontheffing bepaalt de kantonrechter wat de erfgenaam nog wel met eigen vermogen moet betalen.

Aanvaarding door het meenemen van persoonlijke bezittingen
Het meenemen van persoonlijke bezittingen na een overlijden van een dierbare kan door de rechter gezien worden als een daad- zijnde-de-erfenis-te-hebben-aanvaard. Dat wil zeggen dat er wordt gehandeld in de geest dat de erfenis aanvaard dient te zijn. Bij een rechtzaak kan het zijn dat de rechter bepaalt dat enkel door bijvoorbeeld het meenemen van een (klein) erfstuk de erfenis is aanvaard. Informeer dan ook altijd goed voordat u roerende zaken meeneemt of verdeelt of dit wettelijk toegestaan is.

Klik hier voor advies of vragen over het aanvaarden van een erfenis.